Fortyfikacja Łagiewniki - schrony Bytom

Dziś troszkę z innej beczki. Pomimo, że nie ma  zbyt sprzyjających warunków atmosferycznych, wybrałem się na poszukiwania punktu oporu „Łagiewniki”. Opiszę w dniu dzisiejszym tylko te obiekty, które w takiej pogodzie udało mi się w miarę szybko zlokalizować. Będę jeszcze nie raz wracał do fortyfikacji naszego regionu.

Prace fortyfikacyjne na odcinku „Łagiewniki” rozpoczęto w 1936r. i nie udało się ich skończyć do wybuchu wojny. Punkt oporu miał być jednym z najsilniejszych odcinków obrony naszego regionu. Schrony łagiewnickie miały strzec magistrali kolejowej Bytom - Chorzów i wybudowanej po podziale Śląska, omijającej Bytom, linii Tarnowskie Góry - Chorzów. Dlatego znajdowały się na nim aż 3 tradytory dla artylerii polowej (centralny już nie istnieje)..

Swą dzisiejsza przygodę zaczynam od ul. Okrężnej. Na terenie byłej zajezdni Łagiewniki znajduje się schron bierny. Pełnił rolę magazynu amunicji. Obiekt zachowany w dobrym stanie, brak jedynie drzwi , które złomiarze zdążyli upłynnić. W chwili obecnej póki jeszcze zarośla nie utrudniają dostępu do niego można wejść i zobaczyć. Kolejny schron znajduje się za zajezdnią, ale o nim będzie wzmianka w późniejszym terminie.

  

Kolejnym schronem jest ciężki schron bojowy, który mieści się przy ul. Katowickiej 168 obok torowiska tramwajowego. Jest to  dwukondygnacyjny, wyposażony w półkopułę pancerną ( ZO 1936 N69).  Uzbrojony w 3 ckm ( jeden w półkopule i dwa za płytami pancernymi), 2 rkm. Posiada wyjście ewakuacyjne tworzące pomocniczą strzelnicę rkm flankujące wejście. Obiekt jest mocno rozbudowany ze względu na to, że mieścił stanowisko dowodzenia sektora. Schron jest wyremontowany przez Stowarzyszenie „Pro Fortalicium” i udostępniony do zwiedzania, po wcześniejszym umówieniu.

 

    

Kolejnym miejscem były schrony przy ul. Krzywej. Jeden z nich znajduje się za nieczynnym wiaduktem, przy wjeździe na ”Żabie Doły”. Jest to schron „blokhauz” wyposażony w dwie czołowe strzelnice pozwalające na krycie przedpola ogniem ckm ukrytych za płytami pancernymi. Uzbrojenie stanowiło 2 ckm, rkm. Dwukondygnacyjny, wyposażony w wyjście ewakuacyjne. Schron systematycznie popada w ruinę, gdyż zbieracze złomu zabrali się za wykuwanie ze ścian stalowych elementów.  Zachowały się natomiast pancerze ckm i zamknięcie wyjścia ewakuacyjnego z uchwytem rkm. Dolna kondygnacja potopiona i zaśmiecona, dzięki czemu jest trudno dostępna, ze względu na utrzymujący się poziom wody.

                    

    

Drugi ze schronów jest w ciągu ul. Krzywej w kierunku ul. Łagiewnickiej. Schron wyposażony w półkopułę pancerną ( ZO 1936 N61). Uzbrojony w 3 ckm  (jeden w półkopule i dwa w strzelnicach  ściennych) rkm. Posiada Wyjście awaryjne ze strzelnicą flankującą wejście do schronu. Dolna kondygnacja zalana wodą. Wnętrze rozgrabione.                   

Trzeci to schron mieszczący się na terenie dzisiejszego klubu piłkarskiego „ŁKS Łagiewniki”. Jest to polowy schron piechoty. Obiekt ten został prawdopodobnie wybudowany jeszcze przed wybuchem wojny, o czym może świadczyć pozostały w niektórych miejsca szalunek. Schron posiada dwie strzelnice i wejście stanowiące przelotnię. Jest on prostej budowy, o niskiej klasie odporności. Otoczenie schronu jest całkowicie przekształcone z powodu późniejszej budowy stadionu.

Jadąc dalej docieram do ul. Spacerowej. Tutaj naprzeciwko ogródków działkowych znajduje się kolejny ciężki schron bojowy. Dwukondygnacyjny schron bojowy (tradytor), uzbrojony w armatę polową 75 mm, jedną armatę ppanc 37 mm, trzy ckm, w tym jeden za pionową płytą pancerną. Obiekt wyposażony w kopułę obserwacyjno-bojową i półkopułę pancerną. Zachowało się podwójne wejście chronione, jedno z nich jest zabezpieczone kratą przeciwszturmową, drugie drzwiami pancernymi. Wejście do środka schronu było dodatkowo osłonięte wewnętrznymi, dzielonymi drzwiami pancernymi (zachowały się ich dolne skrzydła). W licznych pomieszczeniach zachowane drobne elementy wyposażenia. 

Idąc dalej w kierunku ul. Szyby Rycerskie docieramy do kolejnego schronu bojowego ckm, który wchodził w skład odcinka budowlanego „Godula”. Umieszczony jest na skraju huty „ Huberta”, dzisiejsza Huta Zygmunt. Budowę schronu rozpoczęto w 1937r, a kopułę osadzono rok później. Obiekt miał posiadać na swym uzbrojeniu 3 ckm-y i 1 rkm. Poza konstrukcją wnętrza, podobną do wielu innych schronów bojowych z tego okresu, posiada nietypowe wejście. Schodzimy schodami w dół, gdzie korytarz ciągnie się ok. 15 m, pod powierzchnia ziemi. Takie rozwiązanie zostało przyjęte ze względu na umiejscowienie wejścia do obiektu tuz przy nasypie kolei wąskotorowej. Tunel prowadził więc pod torowiskiem. Po wojnie podczas adaptacji schronu na potrzeby OPL, dobudowano dalsze 35 m korytarza. Do dzisiaj w jego wnętrzu poza małą ilością śmieci i w miarę białymi ścianami nie zachowało się żadne wyposażenie. Schron jest bardzo mocno zarośnięty i trudny do zlokalizowania. Historia tego obiektu nie jest do końca wyjaśniona. Prawdopodobnie obiekt ten miał zostać zdobyty 1.09.1939r. rano , a załoga zamordowana w czasie walk z freikorpusem, który podjął próbę zdobycia zakładu na jego zapolu.   

Wracamy spowrotem i ul. Kolonia Zygmunta dochodzimy do ul. Fabrycznej. Tutaj znajdują się dwa schrony. Jeden skręcając na teren Huty Zygmunt. Jest on niestety niedostępny i nie miałem możliwości jego obejrzenia. Drugi natomiast znajduje się na prywatnej posesji nr 29, za betonowym ogrodzeniem. Tutaj także nie udało mi się go obejrzeć. Jednak z uzyskanych informacji jest to dwukondygnacyjny schron bojowy o stosunkowo niewielkich rozmiarach, wyposażony w półkopułę bojową. Wewnątrz zachowane fragmenty lawety pod ckm Browning wz.30. Sygnatura w kopule (OZ 79 1936) wskazuje na jej wykonanie w 1936 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim. Pozostały także elementy mocowania i pancerz ckm do ognia bocznego W wejściu zachowana jest dolna część dwudzielnych drzwi pancernych. W środku można odnaleźć relikty systemu wentylacji, a na zewnątrz obudowę czerpni powietrza. Wał ziemny jest częściowo zniekształcony.

Źródło fortyfikacja.pl

Bytom.pttk.pl